Roermond

Sjtuf van Roermond dateert mogelijk uit vijftiende eeuw

Reus Sint Christoffel heeft oude papieren.

't Remunjse Reuzegilde beschikt over een eigen onderkomen, een grote zeldzaamheid binnen het Nederlandse reuzenwereldje. De toegang ligt aan het busstation en naast de ingang van het treinstation van de Limburgse stad aan de Maas. Het Gildehuys wordt gebruikt voor de gebruikelijke verenigingsactiviteiten. De wanden zijn behangen met foto's die de geschiedenis vertellen van reus Sjtuf en het gilde.

Roermond ligt aan de Maas en Sint Christoffel was de rooms-katholieke heilige die volgens de legende reizigers veilig naar de overkant van een woest stromende rivier droeg. Dit verklaart waarom Sint Christoffel sinds vele eeuwen de patroon is van Roermond, waar de heilige overigens heel amicaal Sjtuf wordt genoemd. Het is tevens de benaming in het Limburgs dialect van de Roermondse reus die waarschijnlijk een geschiedenis heeft van zes eeuwen.

De oudste vermelding van een Roermondse stadsreus Sint Christoffel dateert van 1680. Oudere bronnen bestaan niet meer omdat de Limburgse stad in 1565 door een grote brand was getroffen waarbij alle archieven verloren zijn gegaan. Er zijn echter serieuze aanwijzingen dat Sjtuf op zijn laatst eind vijftiende eeuw zijn opwachting heeft gemaakt. In 1410 werd begonnen met de bouw van de Sint Christoffelkerk, de huidige kathedraal van Roermond. In vergelijkbare plaatsen zijn rond die tijd ook reuzen geschapen, zoals in Venlo (1485) en het Vlaamse Aalst waar in 1417 sprake was van een Sint Jorisreus. Ook Maastricht heeft oude papieren.

Het oudste schriftelijke bewijs van een Christoffelreus in de Lage Landen gaat terug tot 1398 toen er in Antwerpen eentje in een religieuze processie werd meegedragen. De dominicaan Jacobus de Voragine schreef dat in de dertiende eeuw in Italië reuzen in de vorm van onder meer Sint Christoffel letterlijk de hoogtepunten waren van processies. Jacobus de Voragine is beroemd geworden als schrijver van de Gouden Legende, een middeleeuws boek over heiligenlevens. Vast staat dat de Roermondse Sjtuf in 1749 een processieverbod opgelegd kreeg. Na de Franse Revolutie bleef het stil tot 1982, toen Roermond opnieuw kennismaakte met een eigen reus.

Deze herintroductie werd meteen groots aangepakt. De Christoffel van Roermond weegt liefst driehonderd kilo. Met zijn 6 meter de hoogste reus van Nederland. Vanwege de omvang moet de Limburgse Sint Christoffel op wieltjes worden voortbewogen. Hij trekt uit in het gezelschap van circa 14 vrouwen en mannen, de gildeleden. Het gezelschap wordt veelal begeleid door de Gildekapel. De kostuums die zowel de gildeleden als de muzikanten dragen zijn gebaseerd op kledij die de Spanjaarden droegen rond 1565, het jaar van de tweede grote stadsbrand van Roermond. Werden de kostuums voor de gildeleden nog besteld bij een in het maken van uniformen gespecialiseerde firma, de muzikanten werden gestoken in zelfgemaakte kleding. Een groepje naaisters werkte daar een halfjaar aan. De zelfwerkzaamheid van de Roermonders groeide naar een hoogtepunt bij het inrichten van het Gildehuys dat in oktober 2007 in gebruik werd genomen. 't Remunjse Reuzegilde organiseert met een zekere regelmaat een reuzenstoet door de stad. De eerstvolgende staat voor 2018 op het programma.

Auteur Paul Spapens