Maastricht

D'n Stadsingel vaan Mestreech

Een engel met een vijfpuntige ster.

In de carnavals optocht van Maastricht liep jarenlang als het ware in de schaduw van reus Gigantius ook een reus mee in de vorm van een engel ('D'n Ingel'). De engel staat in het stadswapen van Maastricht. De oudste afbeelding komt voor op een gevelsteen uit 1490. Tussen de twee beschermheiligen van de stad, Lambertus en Servatius, draagt een 'schildhoudster' op deze gevelsteen een schild met daarop een vijfpuntige ster. Het figuurtje wordt ook wel stedenmaagd genoemd. Oorspronkelijk had ze geen vleugels. Deze werden pas in de negentiende eeuw toegevoegd, vermoedelijk onder invloed van de katholieke kerk en zo werd de schildhoudster/stedenmaagd omgedoopt tot engel, D'n Stadsingel vaan Meestreech.

Met Gigantius heeft Maastricht in de Stadsengel een tweede reus die wortelt in het rijke verleden van de stad. Pieke Dassen is genoemd en gemodelleerd naar een kunstenaar die in 2007 overleed. Eigen aan D'n Stadsingel' is dat zijn naam in het dialect is. Zowel een reus als het gebruik van dialect zijn uitingen van het bewust uitdragen van een identiteit. De 'Ingelbewaorders' zijn de beheerder van deze reus. In het Maastrichts beloven ze: 'Mèt u gerus hart kinne veer uuch zègke dat dees groep vrun hiel groot op de Ingel zalle passe.' D'n Stadsingel vaan Mestreech valt onder een gelijknamige stichting.

De vijfpuntige ster die de Stadsengel als zeer herkenbaar attribuut met zich meedraagt heeft oude historische wortels. Vanuit deze achtergrond is de ster een zeer wezenlijk onderdeel van de presentatie van de Stadsengel van Maastricht. Kleuren, symbolen en versieringen lieten (en laten!) zien bij welke groep je hoort. In de middeleeuwen hadden gilden, ridderorden en steden hun eigen teken. In een document uit 1283 wordt voor het eerst het 'logo' beschreven. Het bestond uit een vijfpuntige ster en het werd aangebracht op maten en gewichten.

Op 15 september 1819 werd de vorm van het wapen officieel bij koninklijk besluit vastgelegd: 'Een rood schild, beladen met een vijfpuntige ster van zilver, het schild van achteren vastgehouden door een engel en gedekt door een kroon van goud.' In de naoorlogse tijd toen de communisten een reële bedreiging waren voor de vrijheid en democratie van het Westen kwam de rode ster onder vuur te liggen omdat deze te veel leek op de vlag van de Sovjet-Unie. Maar in 1986 was dat allemaal weer vergeten toen de gemeente Maastricht een nieuw logo presenteerde met de slogan 'Een engel voor Maastricht'.